Hac Nasıl Yapılır sayfamızda bahsettiğimiz gibi Tavaf Hac ve Umre yapanlar için oldukça önemlidir.

Bu sayfada tavaf konusunda daha detaylı bilgiler bulacaksınız.

Tavaf Çeşitleri

Kudüm Tavafı: Mikat sınırları dışından gelip ifrad haccına niyet edenlerin yaptığı ilk tavaf; geliş, varış, selamlama anlamına gelen Kudüm Tavafıdır, sünnettir ve peşinden sa’y yapmak gerekmez. Temettü ve Kırân haccına niyet edenler ile umre yapanlar ilk önce umreyi tamamlayacakları için ilk tavafları Umre Tavafıdır, umre tavafı olduğu için peşinden sa’y gerekir. Yalnız Kırân haccına niyet edenler umresini tamamladıktan sonra ayrıca Kudüm Tavafı yapar. Sonuç olarak bu tavaftan sadece Temettü haccına niyet edenler mükellef değildir.

Ziyaret Tavafı: Haccın gereklerinden biri olan bu tavaf Arafat vakfesinden sonra yapılabilir. Hacılar Mina’dan Mekke’ye gelip bu tavafı yaptıktan sonra tekrar Mina’ya döndükleri için Ziyaret veya İfâza tavafı denmektedir. Hanefi ve Malikilere göre bayramın birinci günü fecr doğduktan sonra yapılmalıdır  Hanbeliler ve Şafilere göre Arefe günü gece yarısını geçtikten sonra yapılabilir.

Ebu Hanife’ye göre bayramın ilk üç günü içerisinde yapılması vaciptir aksi halde ceza gerekir. Ebu Hanife’nin iki öğrencisi ve diğer mezheplere göre ise bayramın ilk üç günü içerisinde yapılması sünnettir.

Kudüm Tavafı: Mikat sınırları dışından gelip ifrad haccına niyet edenlerin yaptığı ilk tavaf; geliş, varış, selamlama anlamına gelen Kudüm Tavafıdır, sünnettir ve peşinden sa’y yapmak gerekmez. Temettü ve Kırân haccına niyet edenler ile umre yapanlar ilk önce umreyi tamamlayacakları için ilk tavafları Umre Tavafıdır, umre tavafı olduğu için peşinden sa’y gerekir. Yalnız Kırân haccına niyet edenler umresini tamamladıktan sonra ayrıca Kudüm Tavafı yapar. Sonuç olarak bu tavaftan sadece Temettü haccına niyet edenler mükellef değildir.

Kudüm Tavafı: Mikat sınırları dışından gelip ifrad haccına niyet edenlerin yaptığı ilk tavaf; geliş, varış, selamlama anlamına gelen Kudüm Tavafıdır, sünnettir ve peşinden sa’y yapmak gerekmez. Temettü ve Kırân haccına niyet edenler ile umre yapanlar ilk önce umreyi tamamlayacakları için ilk tavafları Umre Tavafıdır, umre tavafı olduğu için peşinden sa’y gerekir. Yalnız Kırân haccına niyet edenler umresini tamamladıktan sonra ayrıca Kudüm Tavafı yapar. Sonuç olarak bu tavaftan sadece Temettü haccına niyet edenler mükellef değildir.

Tavafın Geçerli Olması İçin Gerekli Şartlar

  • Niyet etmek. Tavafa “Allah rızası için tavaf yapmaya niyet ettim” diye niyet edilebilir.

  • Tavafı Mescid-i Haram sınırları içinde yapmak.

  • Her tavafı kendine uygun zamanda yapmak.

  • En az dört şavtı (turu) tamamlamak.

Tavafın Vacipleri

  • Dinen örtülü olması gereken yerlerin tavaf esnasında örtülü olması gerekir.

  • Tavafı boy ve namaz abdestli olarak yapmak. Hanımlar özel hallerindeyken tavaf yapamazlar. Tavaf yaparken abdest bozulması halinde yeniden abdest alınır ve tavafa kaldığı yerden devam edilir veya baştan başlanır. Yeniden başlamak daha faziletlidir.

  • Tavafa Hacerülesved hizasından başlamak.

  • Tavafa gücü yetenlerin tavafı yürüyerek yapması. Hanefilere göre mazeretsiz olarak tekerlekli araçla veya tahtırevanla yapmak ceza gerektirir. Şafilere göre ise yürüyerek tavaf etmek sünnettir ve terkedilmesinden dolayı ceza gerekmez.

  • Tavafı Hatim veya Hicr denilen Kabe’nin hemen yanındaki yarım yuvarlak duvarın dışından dolaşarak yapmak.

  • Tavafı Kabe’yi soluna alarak yapmak gerekir. Yani bildiğiniz gibi tavafı herkesin yaptığı yöne doğru ilerleyerek yapmak gereklidir.

  • Tavafın 7 şavtını (tur) tamamlamak gerekir. Bildiğiniz gibi Kabe’nin etrafında yedi kez dönüş (şavt) bir tavaf yapar. Hanefilere göre ilk dört şavt farz, diğer 3 şavt vaciptir. Diğer üç mezhebe göre yedi şavtta farzdır.

  • Tavafı tamamladıktan sonra tavaf namazını kılmak. Aslında bu namaz tavafın bir parçası veya gereği değil başlı başına müstakil bir ibadettir. Hanefiler için kılmamak ceza gerektirmez ama günahkar olunur. Şâfiî ve Hanbelîler’e göre sünnettir ve tavaftan sonra kılınan farz namaz bu namazın yerini tutar. Tavaftan hemen sonra hiç ara verilmeden kılınması müstehaptır. Cemaatle kılınmaz, mekruh vakitlere denk gelirse mekruh vakit geçtikten sonra kılınır. Tavaf yapanlara engel olunmayacaksa Makâm-ı İbrahim’in arkasında ve ilk rekatta Kafirun ikinci rekatta İhlas sûresi okumak müstahaptır.

Tavafın Sünnetleri

  • Tavaf alanının ve tavaf yapacak kişinin kıyafetlerinin temiz olması.

  • Tavafa Rüknülyemani tarafından gelerek ve tam Hacerülesved hizasından başlamak. Abdulaziz kapısından girildiğinde tam bu noktaya çıkılmaktadır.

  • Tavafa başlarken, her şavtın başında ve tavaf tamamlandığında yani son şavt bittiğinde Hacerülesved’i istilam etmek yani selamlamak. İstilam mümkünse Hacerülesved’i öperek, değilse dokunarak o da mümkün değilse uzaktan işaretle yapılır. Genelde Hacerülesved’in etrafı çok kalabalık olduğu için uzaktan eller kaldırılır, “bismillâhi Allahu ekber” diyerek eller Hacerülesved’e sürülür gibi yapılıp, ellerin içi öpülür.

    Tavafta Rüknülyemâniyi selamlamak sünnettir fakat Rüknülyemâni öpülmez.

  • Iztıba yapmak. Ardından sa’y yapılan tavaflarda ihramlı erkeklerin sağ omuzu açık bırakmasına ıztıba denir.

  • Remel yapmak. Ardından sa‘y yapılan tavafların ilk üç şavtında erkeklerin hızlı adımlarla ve çalımlı şekilde yürümesine remel denir. Eğer tavaf ardından sa’y yapılmayacaksa ıztıba ve remel yapılmaz.

  • Tafavın bütün şavtlarını peş peşe yapmak. Farz namazlara başlandığında kamet getirildiğinde veya abdest bozulursa tavaf olduğu yerde bırakılır, kalan kısmı daha sonra tamamlanır.

  • Tafavı mümkün olduğu kadar Kabe’ye yakın yapmak. Erkekler mümkün olduğu kadar Kabe’ye yakın, bayanlar ise erkeklerin arasında kalıp sıkışmayacak bir uzaklıktan tavaf yapar.

  • Bol bol dua etmek. Kâbe’yi gördüğünde,  tavafa başlarken, tavaf esnasında, Rüknülyemânî ile Hacerülesved arasında, mültezemde, tavaf namazından sonra ve zemzem içtikten sonra bol dua edilmelidir. Hanefi ve Malikilere göre tavafta zikir ve dua etmek Kur’ân-ı Kerîm okumaktan daha faziletlidir.

    Kâbe’yi tavaf etmek namaz kılmak gibidir, ancak tavaf sırasında konuşmanıza izin verilmiştir, bununla birlikte hiç kimse tavafta hayır dışında bir şey söylemesin. Tirmizî, “Ḥac”, 112

  • Tavaf tamamladıktan sonra zemzem içmek

https://islamansiklopedisi.org.tr/tavaf